Changbin

kemasi Wikipedia
cangbin

(長濱鄉)

cangbin imaza(qudjidji a pinakeljang)
na tjaivavaw a sihu a kinapangaljan a paljavak taidu king
sicuayanga a ngadan tjazuwan(加走灣)
sepaljavak unem a mula, tapuluq sa ita a talingan
sihu

-guciu

-remasudj a kilalaing takakudan a pacaqan

-qinati a hulic a sihu

-潘淑芳(pacun ta guciu na cangbin)

-nasecangbin a gukusiu

-daihiyukay na cangbin

pulingetjan nua kadjunangan 155.1868km²
kinamamamawan tua vavavan nua gadu tjelu taiday sa unem puluq sa ita a maru vavavan tadjekuacan (361m)
caucau

-pipenuljatan na caucau-papu ngadan tjai sangasangas

-paljingan

-unem a kuzulj sa alu a taiday sa alu puluq sa unem a caucau(6,886)(2021 a cavilj kata tjelu a qiljas)

-masansivalj

-drusa a kuzulj sa alu a taiday sa siva puluq sa lima paljingan

(2,895)

sasupuan na yubinkiuku/yuzeng 962
pukeljang a venecikan na takakudan a umaq a sihu 10014080
tjuljivar ta guan cenkung, vungbin, yili, vuli

cangbin gu (’inamizukuan: kakacawan;pinairangan:Tiông-pin-hiong) avan pinaljavakan nua taitu king a gu. imaza i pasakacedas a viri tua taidu king, a i viri nakidjekec tua vungbin, a i ljaving tua taipingyan, a i pasakaledep mavan anga a i yilicen kata vuli gu, a i navalj nakicaing tua i cenkung cen. avan nu kinasizuan na cangbin kakudanan.

aicu a gu nakitangez tua gadu nakicevung ta ljavek, a kadjunangan avan za calisilisian, tjaljaladruqan ta maka ljaviljaving ta ljavek, a kalevelevan semezan tu kemaledeledep.

aza sikataqaljan tjaljatjuruvuan a amizuku. izua a mavekelj a sebunun, kebalan zuku, pairang, makataw(馬卡道) zuku kata taivuan(大武壠) zuku a madrusa a pinpu zuku. temalem kata kiciqavan a sinan pazangal a racev izua.

’inamizukuan a sipareqaqivuan.[1]

cinalivatan[remasudj ta vincikan | tinagiljang a remasudj ta vincikan]

a cangpin gu kasicuayan a ngadan pinaka “kakacawan”. izua a masanmusalj a kakaian, a sangasan: kemasi ’inamizukuan a “Pikakasawan” a kai, ljaljizavan a imi. aicu a ngadan a pacugan ka tjayvilivililanga a cinting a djiday, izua tjatjuruvuan a caucau (silaya zuku kata kebalan zuku) patjavat a semamaza, au malivu kata amizuku. avan nu silingdjelj ta ljaljizavan. ljaljengljengan ta caucau. a masanmusalj kianasi ta pinpu zuku a kai, a imaza a kadjunangan avan ca sinanqaqaljupan a nkadjunangan a amizuku, lja liaw a sinpakelay a sacemel, avan nu sikaliaw a qacimecim. au sipungadan ta pinairangan a qacimecim a kai, “tjazu” a siqaqivuan. ka cinting kuangshu(光緒) a djiday, matjuruvuruvuanga a pairang semamaza.[2]

ka ripun a djiday, pinaljavakan a sipavecik tua pitaiduting a pacapilj. a lemingdjelj ta “tjazuwan zuang”, ka 1937 a caviljan, aza ripun sihu uri paperazek tua “huangminhua (皇民化運動)”(kisaseljang ta ripun)[3], sa pavalitan a papungadan ta “cangbin”, sa lemingdjelj ta “cangbin zuang”(長濱庄), izua a 28 km a ljaviljaving ta ljavek, sipavecik a pitaiduting sinkangdjin(新港郡) a pacapilj. au azua a pinaljavakan izua cangbin(長濱), ninpu(寧埔), censan(城山), zungbin(中濱), santjianwu(三間屋), cenbin(真柄), zangyuan(樟原) aicu pitju a qinaljan. kapuamin ta maqaqeci, pavalitan ta cangbin gu a patje lja tucu.

izuanan a kai a masanitalj aicu “kakacawan”, aza sangasangasan a patjavat a caucau a semamaza, avan nu makataw zuku a kemasi akaw, lja singelit ta i akaw (aza kinasizuan a kadjunangan niamadju izua i cesan(赤山), wancin(萬金) kata wukusuy(五溝水) a pasakacedas, a i navaljanga tua i vecekadan a gadu i taiwan aza i miqisi izua a pinaka “tjazu gadu”(加走山) , izua a qinaljan a “tjazu a qinaljan”, sa azua i tjalauz ta “kakacawan” a gadugadu i pasaviri papungadanan tua “tjazu gadu” masa drukudrukung a ljavek papungadanan tua “tjazuwan”, manasika avan nu papungadanan ta “tjazuwan” (kakacawan), aza tjalja sangasangasan a semamaza qemuma avan za makataw zuku ka 1859 a caviljan, aicu a tjazuwan a siayaya tja izua paqulidan.

paljavak tua kadjunangan[remasudj ta vincikan | tinagiljang a remasudj ta vincikan]

pakata kinapangaljan a paljavak naicu a gu, izua unem a qinaljan, zangyuan (kinebalanan: kladut), santjian, zungyung (namakataw zuku a qinaljan), cangbin a qinaljan (mapinapedrusa tua cangbin kata cangkuang, au azua i cankuang a amizuku nu qivu “Ciwkangan” aya, izua tauta sicuayan a ngadan “seken”, au aza sinan a kanuki a qacilay na sicuayan a kakudan a kinaizuanan pakata cangbin bunka imaza tauta), zuhu a qinaljan(piniliqe tu pasanavalj a zuhu, zuhu kata yungvu aicu tjelu qinaljan), ninpu (amizuku nu qivu “Kinaloka”, djereljay a kadjunangan a imi). au a cangbin gukusiu imaza i cangbin mula.

guciu[remasudj ta vincikan | tinagiljang a remasudj ta vincikan]

sazazatj guciu
sangasangasan, sikamasanmusalj kata sikamasantjelulj 陳光福
sikamasan simatjelj kata sikamasan limalj 陳仙勳
sikamasan nemelj 陳光福
sikamasan pitjulj kata sikamasan valulj 黃連發
sikamasan sivalj kata sikamasan simuluq 林元流
sikamasan simuluq saka ita 江世崇
sikamasan simuluq saka drusa kata sikamasan simuluq saka tjelu 潘榮宗
sikamasan simuluq saka sepatj 陳進吉

(pinupuaming ta sengsengan)

sikamasan simuluq saka sepatj 田璋(mumalj a sinkiu)
sikamasan simuluq saka lima kata sikamasan simuluq saka unem 陳德成
sikamasan simuluq saka pitju kata sikamasan simuluq saka alu 潘淑芳(tucu)

caucau[remasudj ta vincikan | tinagiljang a remasudj ta vincikan]

cavilj caucau +:metjeruvu

-:mavekelj(%)

1981 ita kudrav sa lima kuzulj sa itaiday sa tjelu puluq sa sepatj a caucau (15,134 a caucau) —    
1986 ita kudrav sa sepatj kuzulj sa pitju a caucau (14,007 a caucau) −7.4%
1991 ita kudrav sa drusa kuzulj sa tjelu taiday sa unem puluq sa alu a caucau (12,368 a caucau) −11.7%
1996 ita kudrav sa ita kuzulj sa pitju taiday sa drusa puluq sa unem a caucau (11,726 a caucau) −5.2%
2001 ita kudrav sa drusa taiday sa dursa puluq sa alu a caucau (10,228 a caucau) −12.8%
2006 alu kuzulj sa siva taiday sa alu puluq sa pitju a caucau (8,987 a caucau) −12.1%
2011 alu kuzulj sa tjelu puluq sa ita a caucau (8,031 a caucau) −10.6%
2016 pitju kuzulj sa tjelu taiday sa siva puluq sa siva a caucau (7,399 a caucau) −7.9%

nasidjaravacan[remasudj ta vincikan | tinagiljang a remasudj ta vincikan]

masansimuluq sa ita a djalanan i taiwan

pasakalingu patje valangaw makeljaviljaving ta ljavek a kunglu

masansika tjelumuluq a djalanan i taiwan

yucan(玉長) kunglu

sinupuan[remasudj ta vincikan | tinagiljang a remasudj ta vincikan]

gaku na kutjung
gaku na kutjung a cangbin
gaku na kukumin
gaku na kukumin a cangbin
gaku na kukumin a zuhu(竹湖)
gaku na kukumin a zangyan(樟原)
gaku na kukumin a santjian(三間)
gaku na kukumin a ninpu(寧埔)
gaku na kukumin a zungyung(忠勇) (rinevuranga)
puvadanqan
puvadanqan i cangbin

kivangvangan[remasudj ta vincikan | tinagiljang a remasudj ta vincikan]

八仙洞 basian qitjungan pakata ljaviljaving puqaciljayven

長濱平原 cangpin kazatjan

玉髓沙灘 yusuy vudavudasan

樟原休閒區 zangyuan a kivanvangan

金剛大道(忠勇自行車道)djinkang djalanan (zungyung a zidingsia djalanan)

racev[remasudj ta vincikan | tinagiljang a remasudj ta vincikan]

水稻 paday
玉米 vuday
鬼頭刀
桶柑 tjanes
火龍果 qudjidji italadj a vinagalj
花生 paketjaw
飛魚 minlayap a ciqaw
洛神花 yulizu

kasizuan[remasudj ta vincikan | tinagiljang a remasudj ta vincikan]

  1. 55公所 原民「地方通行語」公告了頁面存檔備份,存於網際網路檔案館),自由時報 2017-10-12.
  2. 〈長濱介紹-歷史沿革〉. 臺東縣長濱鄉全球資訊網. [2019-08-27]. (原始內容存檔於2017-11-02) (中文(台灣)).
  3. 〈長濱介紹-歷史沿革〉. 臺東縣長濱鄉全球資訊網. [2019-08-27]. (原始內容存檔於2017-11-02) (中文(台灣)).