跳至內容

Beinan

kemasi Wikipedia
binan
(卑南鄉)
a i pasaljavek i binan
binan imaza
na tjaivavaw a sihu a kinapangaljan a paljavak taitu
sicuayanga a ngadan puyuma
sepaljavak tapuluq saka tjelu a mula, tjelu taiday a talingan
sihu

-guciu

-remasudj a kilalaing takakudan a pacaqan

-qinati a hulic a sihu

-許文獻pacun ta guciu na binan

-nasebinan a gukusiu

-daihiyukay na binan

pulingetjan nua kadjunangan 412.6871km²
kinamamamawan tua vavavan nua gadu alu taiday a maru vavavan tadjekuacan (800m)
caucau

-pipenuljatan na cawcau


-papu ngadan tjai sangasangas

-paljingan

-ita kudrav sa unem a kuzulj sa siva a taiday sa sepatj puluq a siva a caucau (16,949)(2021 a cavilj ita qiljas)

-masanmusalj

-unem a kuzulj sa alu a taiday saka sepatj puluq kata drusa paljingan (6,842)

sasupuan na yubinkiuku/yuzeng 954
pukeljang a venecikan na takakudan a umaq a sihu 10014040
tjuljivar ta guan yanping (延平鄉), shikanu (鹿野鄉), vavukud (東河鄉), valangaw, tjavuali , daren; vudai

a binan (pinuyumakan: puyuma; ’inamizukuan: Puyuma; rinukaian: Pinang; nginaingayngan: biˊ namˇ hiongˊ; pinairangan: Pi-lâm-hiong) imaza i pasakacedas a vecekadan tua taiwan, a i viri nakidjekec tua shikano katua inpiing, a i pasakacedas a viri mavananga a i vavukud, a i tjaikacedas mavan a taipingyang a ljavek, a pasamaza ledepan kicencen nakipuljaqedi ta i vuday, a i navalj nakicaing tua i valangaw, tjavuali katua djinfung.

aicu kadjunangan imaza i navalj tua kalingu a sema taitu a nakilaing tua gadu a lizulizuk, saka pinulingetjan nua vecekadan a gadu i taiwan kata makaljavek a marekagadu, au izua a unem puluq a pasaliaw a calisilisi a kadjunangan, izua a nakemasi binan a pana, kadjipun a pana, likavung a pana a makabinan a guan. a kadjunangan namasan semezan tu kemaledeledep.

a i binan gu a caucau izua manita kudraw sa unem a kuzulj sa siva a taiday sa sepatj puluq a siva a caucau (16,949 a caucau) (2021 a caviljan ita qiljasan), na i taituking tjalja tjuruvuruvuan a caucau a mula taguan. a imaza caucau sedjelj a pairang katua 35% a kacalisiyan (izua a puyuma zuku, amizuku katua rukai zuku), a pakata nugiu a sengsengan izua. tucuanga masa i kadjipun a ungesing katua a rusenasenay a ti amit kulilay a sinikaligu, au masan vaquan a tataliduan a qinaljan, a remayurangan a sengsegnan meqaca saka mirazek.

a kai pinuyumakan, ’inamizukuan katua pinairangan.

kasicuayan aza i binan a pinaljavakan, ka valjakana a nadjemadjas, namasanparavac i pasakacedas. aza uranda nu qivu “pimala” aya.

ka cinting a djiday cineviqe tu masan na kacalisian a kadjunangan. likinay a paqetelem a ljitaladj. au tazua izua a pinaka “binan alu a qinaljan” a qinepu.

aza ngadan a binan aya, namasanlialiaw a sirukaiyan, a tja semalu a qivuan avan za “pinaski” a siqivuan. a kai a kinacalisianan “puyuma” aya aza imi, nagemaugaw ta tjeljavavavan a vadis. sinpapukining ta mamazangiljan a ti “pinaray”, mavananga a tucu kisiya a “puyuma” kemasi a ngadan.

ka 1875 a caviljan lemindjelj tua binanting (卑南廳). ka 1886 a caviljan pavalitan ta taitu tjelizu (直隸州). aza sitjaisangasan a kinkinkiu a kamakama ni huse (胡適) a kama ti vuvu i hutihua (胡鐵花) a kicapilj ta kakudan. ka ripung a nadjemadjas tazua, lemindjelj tua binanzuang (卑南庄), sinipaljavak tua taituting taiducin(台東郡). ka 1944 a caviljan tapuluq sa drusa a qiljas ita qadaw, sualapen a binancung sa sipatevelj ta taitudje (臺東街)(na sihu a kubung 326), masan tjaljavililjan a inumalj na ripung a sihu i taiwan a kinapangaljan a paljavak. kapuaming a maqaqeci, taitutji pavalitan tua ngadan a taitucen (臺東鎮). au aza izua angata binancung a paljavak patjatjaw vadaying, sipatevelj ta i taiducin a nakacalisian a i pasaviri a kadjunangan.

ka 1974 a caviljan aicu a taitucen paljavavaven masan hici, au sipatevelj a binan a guan, puyuma (南王), vukang (富岡), yanwan (岩灣), sinyan (新園), tjinsin (建興), nanlung (南榮), kadjipun (知本), vungtin (豐田), kasavakan (建和) a matapuluq a qinaljan a pasa ta valangaw. a paqepu tu djemalun tu puluq a kudraw a caucau, sikamasan a kabinan a mula ika nua sebinan. au tjaemusiluyan za nasebinan a gukusiu i taitu king a kadjunangan, avan nusiselapay a kinanguaqan a hici. ka tjaivililjanga aza a sebinan gilisiu patjavat a mataiping a qinaljan, ka 1992 a caviljan tapuluq kata drusa a qiljas puluq sa unem a qadaw, tazua za paka navalj nuakisiya a djaljan a binan a ljaljevavavan pavalitan tua taitu atalasi a disiaba (ka 2001 a cavilj pavalitan siqivuan tu taitu disiaba).

izua tapuluq saka tjelu a mula imaza.  

行政區劃 sepaljavak
臨海地區(卑南溪至東海岸)3村: makaljaving tua ljavek (izua tjelu a mula)
利吉村(利基利吉) dikidiki a mula
富源村(海岸山脈地區) vuyung mula (ljaviljaving a gadugaduan)
富山村(加路蘭、杉原) vudavudak/vusan a mula
內陸北區(太平溪以北)5村: i viri a tjaljatalatj a kadjunangan (izua lima a mula)
賓朗村(檳榔樹格) alipay a mula
美農村(高台) minung a mula (tjavavaw lizuk a kadjunangan
初鹿村(初鹿部落/北絲鬮社) ulivelivek a mula
明峰村(初鹿牧場) danadanaw a mula (papuquzipan ta dubuc a kadjunangan)
嘉豐村(稻葉、山里) kalito'od/sanri a mula
內陸南區4村: i navalj a tjaljatalatj a kadjunangan (izua sepatj a mula)
太平村(卑南鄉行政中心) taiping a mula
泰安村(大巴六九部落) taian/tamalakaw a mula
利嘉村(呂家望) lika/likavung a mula
東興村(達魯瑪克/大南) dungsin/taromak a mula
知本地區(知本溪流域)1村: makaljaving tua djipun pana a kadjunangan (izua ita mula)
溫泉村(知本溫泉) katatipul a mula (djipun a ungesing)
cavilj caucau +:metjeruvu

-:mavekelj

(%)

1981 drusa kudrav sa sepatj a kuzulj sa sepatj a taiday sa drusa puluq a caucau (24,420 a caucau) -
1986 drusa kudrav sa drusa a kuzulj sa pitju a taiday sa sepatj puluq sa pitju a caucau (22,747 a caucau) -6.9%
1991 drusa kudrav sa ita a kuzulj sa lima a taiday sa tjelu puluq sa sepatj a caucau (21,534 a caucau) -5.3%
1996 drusa kudrav sa unem a taiday sa siva puluq sa siva a caucau (20,699 a caucau) -3.9%
2001 drusa kudrav sa lima puluq sa pitju a caucau (20,057 a caucau) -3.1%
2006 ita kudrav sa alu a kuzulj sa pitju a taiday sa sepatj puluq sa lima a caucau (18,745 a caucau) -6.5%
2011 ita kudrav sa alu a kuzulj sa lima puluq sa lima a caucau (18,055 a caucau) -3.7%
2016 ita kudrav sa pitju a kuzulj sa sepatj a taiday sa sepatj puluq sa tjelu a caucau (17,443 a caucau) -3.4%
sazazatj guciu
1 sangasangasan   簡景國
2 sikamasanmusalj 許珍令
3-4 sikamasan tjelulj katua sikamasan simatjelj   賴萬成
5-6 sikamasan limalj katua sikamasan nemelj 王俊懋
7 sikamasan pitjulj 李添登
8-9 sikamasan valulj katua sikamasan sivalj 洪文泰
10-11 sikamasan simuluq katua sikamasan simuluq saka ita 邱慶華
12-13 sikamasan simuluq saka drusa katua sikamasan simuluq saka tjelu 張卓然
14-15 sikamasan simuluq saka sepatj katua sikamasan simuluq saka lima 張清忠
16 sikamasan simuluq saka unem 吳信義
17-18 sikamasan simuluq saka pitju katua sikamasan simuluq saka alu 許文獻 (tucu)
gaku na kutjung
gaku na kutjung a ulivelivek
gaku na kukumin
gaku na kukumin a taiping (太平)
gaku na kukumin a danan (大南)
gaku na kukumin a a’lripay
gaku na kukumin a katatipul
gaku na kukumin a likavung
gaku na kukumin a dungcen (東成)
gaku na kukumin a ulivelivek
gaku na kukumin a ulivelivek i sanri (山里)
gaku na kukumin a vusan (富山)
gaku na kukumin a vusan (富山) i litji (利吉)
gaku na kukumin a vusan (富山) i vuyung (富原)
kisiya a djalan
taiwan kisiya kanriki
a kisiya a djalan a cemalivat tua taiwan i taitu
disiaba i sanri (山里)
qetjung nua gadu a djalan i sanri (山里)
kunglu
masansivalj a djalan i taiwan
masansivalj a yi (乙) a djalan i taiwan
masansimuluq sa ita a djalan i taiwan
masansimuluq sa ita a yi (乙) a djalan i taiwan
vinaciqan ta djalan
itaiday siva puluq sa sepatj a vinaciqan  
itaiday siva puluq sa pitju a vinaciqan   
初鹿牧場 papuquzipan ta dubuc a kadjunangan
知本溫泉 djipun a ungesing
達魯瑪克紀念碑 taromak pinapukining a pinakeljang
杉原海水浴場 (美麗灣) sanyin iljavek a kivangavangan
白玉風景區 izua kasiw kata hana a kakivangvangan na caucau i baiyu
釋迦 qamuljumulju
枇杷 biwa
茶葉 utja
高接梨 nasi
amit kulilay (rusenasenai)
saya kulilay (rusenasenai) (ti 張惠春)
alines (rusenasenai) (ti 黃美珍)
samingad blubluone (rusenasenai) (ti 紀曉君)
auli blubluone (rusenasenai) (ti 紀家盈)
badai (semanvecik ta bulabulay a sapitj) (ti 巴代)