qata
a qata(琉璃珠) pitua se Kavulungan zuku, sinan pazangal a sauzayan uta, sinan paravac uta, pinasasevalivalitan tua kinacemekeljan.[1] matu quljimamaraw a temeljateljar a qata na masan paravac a nguanguaq a qata sinipavai nazua naqemati ta i kacauan ta Kavulungan zuku.
milingan a patjara qata
[remasudj ta vincikan | tinagiljang a remasudj ta vincikan]patagilj a veqac izuanga a ljimecamecaw a vali izuanga a ljimecamecaw i sicevud a zaljum izuanga na sepulingelingtj a quljucacingelaw maka gadu maka pana a mingelayalayap aza na venqac ta i kacauan, alapen aza maca na quljicacinglaw, sa san lalangi a seman paravac a qata sa pavayan ta puvarung macaqu a kialalang a se Kavulungan zuku.
kaizuazua
[remasudj ta vincikan | tinagiljang a remasudj ta vincikan]aicu a qata makakaizuazua: izua vecivecikan, izua matjak, izua vurav, izua a pula, izua kurakurar a qata, izua a kakerikerian a qata.a kakurakuraran a qata. sicusu a seman veceqel, a seman zangaq. a kakerikerian a qata,sivecik a puluvuc a seman kava, sicusu a seman vacevac a seman kaljat uta, ta sikipacain na mareka maqacuvucuvun a vavayavayan.
mulimulitan
[remasudj ta vincikan | tinagiljang a remasudj ta vincikan]tjaljapazangalan anga ta qata a mulimulitan. a mulimulitan mana na masan taljaparavacan a taljavavavavavan ta qata nga, siki pakeljakeljang ta ngadan ta nasi na mazazangiljan, sipucekcekelj na itjumaq a mazazangiljan. nu izua mulimulitan mana makaya a masicekelj ta aljak na mazazangiljan. a tacusuan a taljivucun aicua mulimulitan, tara i vecekadan.sa aza i patalad a quljaw vucelacelai sa vincikan ta sameljam, ta quderederelj kata vuraw a maru viqeviq anga vecik. a kurakuraw a qata sipucekecekelj na mazazangiljan, sipu qaiqai tua tengelayan ta sudusuduan.
quljicacenglaw
[remasudj ta vincikan | tinagiljang a remasudj ta vincikan]aicu a quljicacenglaw a qata sini sanparavac tua natemalidu a quljivangraw i gadu.
marutjamulang
[remasudj ta vincikan | tinagiljang a remasudj ta vincikan]aicu a marutjamulang a qata sinisanpazangal tu rusegetjeman a masengseng tua quma saka pulami.
Luseq-na-qadaw
[remasudj ta vincikan | tinagiljang a remasudj ta vincikan]izua milimilingan a namaitucu: “kasicuayan aicu a qadaw i teku, i tjaivavaw ta aljiw a pasa teku, izua tu ita qadaw, ka sikicengcengljan, izua za mavunglai a vavayan a kemsakesa tuza taukavaqu a lami, manu ka icengceng a culjuan na qadaw, minatuk aza kinsa sa lemiyulj, manu aza qadaw sekiayan taza liulj na kinsa a ljavavavavaw a ma kalevalevan. pasasamaljiyan a mareka caucau anga sa tatu na temqang a pacucun taza qadaw a ta laicadjacadja ta kadjunangan, a na kiparusapui anga ta qedereljan a qadaw a ljevavaw a sema kalevelevan izuanga ipasa kaledep. manu ikacuai！matu qudalj aza marka qata a kemasi kalevelevan a sevuriyad a makelukelu a sema kadunangan-----. aicua na vaik a qadaw, ayatua sepuqaiyan ta ikacauan pai qemaung sa peluseq, azua luseq na qadaw merekauljayan a qata, manasika ta papungadanan aicu a qata ta Luseq-na-qadaw aya. ”
a Luseq-na-qadaw a qata, sipu qaiqai ta singlitan kata kakiljivakan na mazazangiljan a namasan paravac a qata uta.
Kurakuraw
[remasudj ta vincikan | tinagiljang a remasudj ta vincikan]aicu a Kurakuraw a qata,namayatucu aza milingan: izua za kemasi kalevalevan a nasauqaljai aravac, seqauliyan taza aljak na mazazangiljan ati qeleng. saljinga tu masi cekelj taimadju manu kemelu a kemasi kalevalevan a venai taza nguanguaq aravace a qata taza aljak na mazazangiljan tu sinilisi taimadu. pai maciur anga mipereper a marusa a pasazua ita quljivangraw i kalevelevan…！
pai azua kinlu a sinivai a qata vecivecikan, maru palalj anga na kurakuraw,nguanguaq aravac a kinavecikan, manasika papungadanan ta maru palalj anga na kurakuraw a qata.
aza vecik nimadju na kiparu palalj na kurakuraw, timadju namaya uta ta mulimulitan a na masan paravace.
Pumacamaca
[remasudj ta vincikan | tinagiljang a remasudj ta vincikan]aza Pumacamaca a qata,maru macanga ana zemang ta qata tu ini ka sicakavan nua timanga. aicu a taljivucung a qata tara izua sakamaya a na maljaljavak a pumacamaca a sini pazang ta talivucun. aicu a pumacamaca qata sinisanparavac tua puvarung tua sikamanguanguaq.
makacaingaw
[remasudj ta vincikan | tinagiljang a remasudj ta vincikan]a makacaingaw a qata, sini pu patarevan ta na puvarung aya. mayatucu aza milimilingan, aicu a makacaingaw a qata sinipualak na mazazangiljan aya.
Cadjacadjasan
[remasudj ta vincikan | tinagiljang a remasudj ta vincikan]aza Cadjacadjasan a qata, mana na zemang ta kadunangan aya. manasika a pinizuanan ta cedacedasan a qata, kimana na cemadas ta kadunangan.
aza vuraw a qata,mana ljakev na kinacavacavan.mana sika a sicuayan a timanga a caucau tara nakipacaing tua vulaw a qata.
aicu a matjak a qata, namayatucu aza milingan:izua za timadu a uqaljai na kipacaing ta matjak a qata. manu aza mazazangiljan saljinga uta taza matjak a qata.pai papucekeljen aza aljak a vavayan, sa alapi anga aza matjake a qata pitjai madu.
aicu a pula a qata, izua uta a milimilingan: izuaza aljake na mazazangiljan ka masudusudu a marepaukukuz, sicusu ta pula a seman lakalakai ta kivangavangan. manu madudu aza cemas, pai kacuin a pateta aljak nimadu a ljemakaljakai, sa iniyangaka cemikel.
kinasizuanan na qata
[remasudj ta vincikan | tinagiljang a remasudj ta vincikan]patetucu nekanan nu namaita a tjaucikel ta kinasizuanan na qata: izua qivu tu kemasi miling aya,izua qivu ta pinavaveliveliyan aya, izua kemasi hulanda aya ……namaka kaizuazua a kai, ikamapucug tu inu a mana pariya makilaing.
kaqatan kata qata situcuan
[remasudj ta vincikan | tinagiljang a remasudj ta vincikan]a sicuayan a qata kaqatan aya itjen.
qata situcuan
[remasudj ta vincikan | tinagiljang a remasudj ta vincikan]a kinasenseng tucu a qata situcuan aya iten.izua ta pinaka se hulanda a qata. aza sinikasenseng izua garasu, izua gumu, izua ipu ... a na makakaizuazua.
tucu macaqu a timanga a seman qata, makayanga itjen a lemain a vencik a seman qata ta tja kinatjenlayan; makaya itjen uta a sema paisu a venli ta maretimaljimalji a kakaveliyan kata maretimaljimalji a patarevan a qata. ljakau aza similing a tjaucikel a kakudakudan nakuya ta alimen.
kakudakudan
[remasudj ta vincikan | tinagiljang a remasudj ta vincikan]aicu a qata mana picul na mazazangiljan; aicu a qata mana pasemalaw ta kinacaucauan na mazazangiljan; aicu a qata mana ta nasi ta damuq; aicu a qata maru ta kadunangan anga; maru ta paisu anga; aicu a qata ta lalang ta ljakev. aicu a qata makaya sitavung, makaya sivai, makaya siqeljing, makaya veneli, makaya si paukuz, makaya sipuceklj.
aicu a qata mana na demadas talja pinarecunguljanguljanan; aicu a qata mama na demadas ta nasi na ta umaq.
pacunu uta
[remasudj ta vincikan | tinagiljang a remasudj ta vincikan]kaizuanan
[remasudj ta vincikan | tinagiljang a remasudj ta vincikan]- ↑ 蔡愛蓮, & 伍美花. (2014). 原住民族族語中級教材 閱讀書寫篇（中） 南排灣語. (國立政治大學原住民族研究中心, 編輯) 林江義