pinairangan

kemasi Wikipedia
跳至導覽 跳至搜尋
pinairangan
Tâi-gí, Tâi-gú katua Tâi-uân-uē
kakunian tayuan
sikiljavaran nua mapida a caucau ma 1,500 ban a caucau
vavecikan Pe̍h-ōe-jī
pinakakaizuanan nua vinarungan tua kai
sinutibit (langues sino-tibétaines)
kai a ciniukukan
kai nua min
kai a minnan
pinairangan (taigi)

mavan aicu a tja siaya a pinairangan a matjaita a kinakaian nua i tayuan. sa sikiljavaran nua tjatjuruvu a caucau nua i tayuan aicu a kai a pinairangan. kinakaian a pinairangan nua za qadjav a 70% a caucau i tayuan.[1]

qadjav a kemasi 1660 a kacaviljan, na mangetjez a tjuruvu a caucau seciukuk a semamaza i tayuan. ljakua maretimaljimalji aicu a kaqinaljanan niamadju. kemasi pasanavalj tua hukian (aza Hok-kiàn a siaya nua pinairangan) nua ciukuk a tjaljatjuruvu a caucau tazua.[2]

a pinairangan a kai matu na sekingmung a kai (tja siaya uta a kai a amui), a kai a ciangciw, kai a cuanciw katua zuma a kai i pasakacedas a navalj tua ciukuku (tailiku).

pinapungadan[remasudj ta vincikan | tinagiljang a remasudj ta vincikan]

qadjav ka izua matjatjelu a sikakaian nua pinairangan. izua cuanciw a kai (Choân-chiu khiuⁿ), ciangciw a kai (Chiang-chiu khiuⁿ) katua seteveljan a drusa.

taigi[remasudj ta vincikan | tinagiljang a remasudj ta vincikan]

sinipapukeljang aicu a ngadan a taigi (sinivecikan a pinairangan a matu tâi-gí) tua pinairangan nua tjaljatjuruvu a caucau i tayuan. sipadjaljudjaljun aza taigi a kai nua tjuruvu a caucau i tayuan.

siayanan aicu a ngadan a taigi nua tjatjuruvu a caucau a pasuvililj nu nadjemaljun a sihu nua ciukuk a semamaza i tayuan. sa mavan aicu a sinansapitj a "sivecivecik tua taigi (臺語方音符號)" nua siparavac tua kai nua kakunian a ciyubukay nua tayuansing nu kacaviljan a 1955. matu izuanan sinansapitj a "sivecivecik a zuin tua kakaljavaran nua taigi (注音臺語會話)" nua kuvangpu (國防部) nua sihu a ciukuk nu kacaviljan a 1958. a i tjaivililj a pinakangadan a kai a min a pasanavalj nua sihu a ciukuk.

pasemalav a penuvulung tua sinimicengan a kakukakudan ti Lí Éng-tek tua vaquan a pinakangadan a taigi a kinakaian nua i tayuan tua pinairangan.[3]

pakavecik ta vinarungan[remasudj ta vincikan | tinagiljang a remasudj ta vincikan]

cuaicuayanga a cinalivatan nua pakavecik nua pinairangan ta vinarungan. kasicuayan a sinepeljuqan nua kua-á-hì, lâm-kuán katua pòo-tē-hì a kakukakudan a pinairangan.

kaizuan[remasudj ta vincikan | tinagiljang a remasudj ta vincikan]

  1. "Taiwan". Ethnologue. "Principal languages"
  2. 《明清閩南的海外移民(1567-1840)》,南投/暨南國際大學/歷史學研究所,1999
  3. 台、客、原住民書面語將冠名「台灣」 金曲獎國語獎項擬改為「華語」. [2021-01-21]. (原始內容存檔於2021-01-17).