跳至內容

Yuchi

kemasi Wikipedia
qabizay
qabizay
kuni taiwan
na tjaivavav a pangaljan nua kaizuanan lamtaw (nantou county)
kisanlalaing 劉啟帆
sasupuan tua pasalavaan na kadjunangan 121.3735 km2
sasupuan ta caucau 15,406
inuan a qabizay

Yuchi(qabizay)

Yuchi gu icuwa i Nantou. ala atjunangn mapuljat 124.35 km² (ma’linpan atjunang 52.93 km², ma’linaule atjunang 1.66 km²). ala caucau mapuljat 970 caucau, ala daceneqlan mapuljat 348 a daceneqlan, Thau (31%) a maqcuwa caucau. paiwan a maqcuwa caucau.

pungadan izua zintun (sun moon lake) a remayurangan imaza. kinakaian aicu a thau a lalawa.[1] kasicuayan aicu a kinaizuan nua caucau sethau i kadjunangan imaza.

pasaviri ta puri (pungadan na kakaian se pazeh) a yuchi gu imaza; pasakaledep a yuchi gu imaza ta guèd-xiang hióng kata chúi-lí hiong. mavananga a paran (ren'ai) kata nehunpu (sìn-gī) i pasakacedas.

kemasi ta 500m a patje 2,000m a kinamamamawan tua vavavan nua gadugadu imaza.[2]

drusa izua zazaljuman imaza i yuchi gu. sangasangasan aicu na veljeluan a kamachat a veljeluan a nankang kata zuma a veljeluan a pasakacedas i tjaiviri i tua yuchi gu. masanmusalj aicu na veljeluan a danum qalav ang (siayaya ta lô-tsuí-khe a kakaian na bunun) a veljeluan a suili kata zuma a veljeluan a pasakaledep i tjainavalj i tua yuchi gu imaza.

a i tjainavalj aicu a vacalj a zintun i yuchi gu. tjaljaqaca a puzaljuman na kadjunangan aicu a zintun i taiwan. semanpapudinkian a dripun imaza i zintun ka pinaljavakan niamadju.

patjausangas ta kacavilj a 1683

[remasudj ta vincikan | tinagiljang a remasudj ta vincikan]

tjaisangas a vinecikan ta djadjaljunan nia pairang i pinaljavakan na lamtaw king tucu a kemasi ta kacaviljan a 1661 a patje kacaviljan a 1683.[3] ljakua neka vinecikan tazua kaizuan na pairang imaza i qabizay (yuchi gu).

kemasi ta kacavilj a 1683 a patje kacavilj a 1895

[remasudj ta vincikan | tinagiljang a remasudj ta vincikan]

sangasangasan a vinecikan a patjara qinaljan kata kadjunangan imaza i yuchi gu kacavilj a 1684. ita guciu na sihu a ciuku aicu a zikikang (季麒光 a sivecivecik na ciniukuan) a venecik ta zintun imaza i yuchi gu. ljakua pacunu ta vinecikan nimadju matu kedri a kineljang nimadju tanemanemanga imaza i yuchi gu. saka qadjav, inika paqulid a mangetjez a semamaza timadju.[4]

ka pinaljavak na dripung tamaza a qinaljan, venarung tiamadju ta kadjunangan imaza. saka papalak tiadripung ta sinikakudan nia caucau se thau ta kadjunangan imaza. avananga a pinaveli a qumaquma na caucau se thau i tua pairang.

matja 13 qinaljan i Yuchi. matja 1 qinaljan imaza, Ita thao(伊達邵部落).

tjaljatjuruvu izua caucau i yuchi cun i tua yuchi gu imaza.[5]

caucau na maretimaljamalji a pinaljavakan

[remasudj ta vincikan | tinagiljang a remasudj ta vincikan]
cun kadjunangan (km²) ling caucau
(qiljas a 5 na cavilj a 2013)
qinaljan[6]
大林村8.81141,294大林、草凹仔、司馬按、公林、內湖仔、金天巷
大雁村7.179816大雁、澀水、湖桶、雁地、草凹仔、山楂腳、槌仔寮、單冬頭、仙楂腳巷
中明村4.83121,223貓囒、田螺污、頂獅子、毛蟹穴、山仔腳、文化巷、有水坑、名勝巷
五城村18.3713872五城、頂五城、下五城、大潭岩、車崙坪、大觀巷、豬哥坪、拔賭寮、草坪、火焙巷、猴龍坑、蓮華池、三角崙
日月村15.1810988伊達邵、南邊湖、葫蘆崙、潭頭
水社村16.34161,009明潭、北旦、水尾、二壩欄、水社、向山、頭社壩、阿里眉、草凹仔
共和村8.34131,181外加道坑、鹽土坑、坪頂、中-{庄}-、內加道、內加道坑、下五馬、水井湖、五馬、過龍仔、滴水仔、長寮尾
東光村15.97131,497東光、水尾巷、頂城、向天圳
東池村1.51171,915魚池(東部)、內魚池、東平、埔尾、泡仔林、猴洞
武登村5.418739頭社、銃櫃、車心崙、土地公鞍、空湖
魚池村3.93212,505魚池(西部)、魚池尖
新城村9.45171,626新城、水頭、頭股、頭股份仔、大坪、股尾、十一股、冷堀仔、鹿蒿、香茶巷、鹽菜甕、嶺腳
頭社村5.2191,076崙龍、內灣、棉子園、內凹仔、大舌滿、水尾
yuchi gu121.373519216,741

mapida a caucau kangida a cavilj i yuchi gu

[remasudj ta vincikan | tinagiljang a remasudj ta vincikan]
cavilj kacavilj a 1981 kacavilj a 1982 kacavilj a 1983 kacavilj a 1984 kacavilj a 1985 kacavilj a 1986 kacavilj a 1987 kacavilj a 1988 kacavilj a 1989 kacavilj a 1990
caucau 20,947 20,838 20,512 20,245 19,851 19,627 19,239 19,057 18,845 18,703
cavilj kacavilj a 1991 kacavilj a 1992 kacavilj a 1993 kacavilj a 1994 kacavilj a 1995 kacavilj a 1996 kacavilj a 1997 kacavilj a 1998 kacavilj a 1999 kacavilj a 2000
caucau 18,682 18,716 18,740 18,460 18,433 18,183 18,102 17,894 17,910 17,713
cavilj kacavilj a 2001 kacavilj a 2002 kacavilj a 2003 kacavilj a 2004 kacavilj a 2005 kacavilj a 2006 kacavilj a 2007 kacavilj a 2008 kacavilj a 2009 kacavilj a 2010
caucau 17,833 17,806 17,645 17,541 17,549 17,422 17,342 17,344 17,411 17,181
cavilj kacavilj a 2011 kacavilj a 2012 kacavilj a 2013 kacavilj a 2014 kacavilj a 2015 kacavilj a 2016 kacavilj a 2017 kacavilj a 2018 kacavilj a 2019 kacavilj a 2020
caucau 16,927 16,747 16,696 16,501 16,289 16,154 15,946 15,753 15,611 15,466
sazazatjtimazikan a paljavakanzazuman
sangasangasan黃甘01/08/1951-31/07/1953
sikamasanmusalj黃登鳳01/08/1953-31/07/1955
sikamasantjelulj黃甘01/08/1956-31/12/1959
sikamasansimatjelj王如和01/01/1960-28/02/1964
sikamasanlimalj何英乾01/03/1964-28/02/1968
sikamasannemelj何英乾01/03/1968-31/03/1973
sikamasanpitjulj林泉印01/04/1973-29/12/1977
sikamasanvalulj王春枝30/12/1977-13/06/1978namacai na paljavak timadju
mumalj a sinkiu許錦田30/09/1978-28/02/1982
sikamasansivalj許錦田01/03/1982-28/02/1986
sikamasansimuluq黃宋華01/03/1986-28/02/1990
sikamasansimuluq saka ita黃宋華01/03/1990-28/02/1994
sikamasansimuluq saka drusa謝明謀01/03/1994-28/02/1998
sikamasansimuluq saka tjelu謝明謀01/03/1998-28/02/2002
sikamasansimuluq saka sepatj廖學輝01/03/2002-28/02/2006
sikamasansimuluq saka lima廖學輝01/03/2006-28/02/2010
sikamasansimuluq saka unem陳錦倫01/03/2010-25/12/2014
sikamasansimuluq saka pitju陳錦倫25/12/2014-24/12/2018
sikamasansimuluq saka alu劉啟帆25/12/2018-tucu

kasicuayan a kiniljavaran nua caucau imaza a kai a thau. tjaivililj a djemaljun a tjatjuruvu a caucau sepairang imaza, penairangan a tjatjuruvu a caucau imaza i yuchi gu.

na pasemalawanga a sihu nua ciuku tucu tua kinakaian nua yuchi gu kacavilj a 2017.[8]

pazangal aravac a tataleman imaza i yuchi gu.

izua siva a kedrikedri a gakku imaza i yuchi gu. neka daigakku imaza.

aicu a kedrikedri a gakku na yuchi imaza i yuchi cun tucu i tua tjaisangas a semangakku tiadripung nu pinaljavakan niamadju tamaza a qabizay kacavilj a 1900.

555 a sasupuan na iyubingkiku se yuchi gu.

zaljum a soalian (Shuishalian) a palidring a djalan nua kuka
sikamasansimuluq sa sepatj a djalan a palidring nua i taiwan
sikamasandrusapuluq sa ita djalan a palidring nua i taiwan

tjaliaw a basu naicu a basu na lamtaw a pacacikel tamaza a yuchi gu. avananga izua basu na kukang uta. aicu a djalan na kukang basu a pasamaza a patje zintun, a kemasi tamaza a patje taihuku. mavan izua basu na yuanlin a kemasi tamaza a patje suili gu.

  • sikamasan 6665 a kemasi tua puli a patje kakivangavangan a siva a zuku na sekacalisian(九族文化村).
  • sikamasan 6666 a kemasi tua puli a pasazintun a patje tause(頭社).
  • sikamasan 6667 a kemasi tua puli a patje suili.
  • sikamasan 6668
  • sikamasan 6669
  • sikamasan 6670[9]
  1. 林彥彤. 55公所 原民「地方通行語」公告了. 自由時報. 2017-10-12. (原始內容存檔於2021-05-19) (中文(台灣)).
  2. 魚池鄉公所鄉誌編纂工程. 《魚池鄉誌》 地理篇. 南投縣魚池鄉公所. 2001 (中文(台灣)).
  3. 傅奕銘. 《斗六市志》. 雲林縣斗六市公所. 2006: 158.
  4. 魚池鄉公所鄉誌編纂工程. 《魚池鄉誌》 開拓史篇. 南投縣魚池鄉公所. 2001 (中文(台灣)).
  5. http://household2.nantou.gov.tw/00home/index.php
  6. 1 2 《魚池鄉誌·地理篇》
  7. 魚池鄉公所鄉誌編纂工程. 《魚池鄉誌》 政事篇. 南投縣魚池鄉公所. 2001 (中文(台灣)).
  8. https://news.ltn.com.tw/news/politics/breakingnews/2220153
  9. https://web.archive.org/web/20120917003137/http://www.ntbus.com.tw/005.htm
  10. 《魚池鄉誌·開拓史篇》
  11. 《魚池鄉誌·經濟篇》
  12. 《魚池鄉誌·文化篇》