Sakizaya
| sakizaya | |
| |
| sasupuan nua kinadriungan | |
| qadjav a ma 1,027 a caucau
(vinecik ka 5 a qiljas nua kacaviljan a 2021) | |
| kinaizuan | |
| lanak na sakizaya i kalinku | |
| kai | |
| kai a sakizaya |
aicu a Sakizaya zuku nuaya mavan na imaza i Taivang a kacalisian. nasepaljavak tjai Kalinku king a Sakizaya zuku.
cinalivatan
[remasudj ta vincikan | tinagiljang a remasudj ta vincikan]a sakizayazuku, a pinaka ta sakiraya na amizuku, sa pinaka ta sukizaya na kavalanzuku. izua a qinaljan a Cipawkan nua sakizayazuku a pinaka ta Sakizaya, qaw aza qinaljan a Sakol a pinaka ta Sakidaya niamadju.
izuazua a sakizayazuku i kazatjan na 奇萊(kazatjan nua kalingku), sa aza pasalavagan na katjunangan mamau ta tucu a kalingku a lizuk, a sinicuayan a siqaivuan nua kalingku mavanaga a Kiray. inika makeljang aicu a pacugan nua venecikan a “Sakizaya”, amin a kemeljang tua qivu ta ‘insakizayazukan nua azua a cawcau izua. inika mamau a kai tua zuma a qinaljan na amiziku(matu Natawran, Pokpok, Lidaw, Cikasuan), sa inia maljavaljavar tiamadju.
sa pitua kinkiu na李來旺（帝瓦伊‧撒耘）i qinaljan, masan tua tapuluq a qinaljan a sakizayazuku i kazatjan na 奇萊 kasicuayanga. izua a pacugan na ngadan nua aicu a tapuluq a qinaljan:
1.Takobowan：kemasi 慈濟醫院kata idedett a 四維高中
2.Nabakoan:kemasi idedet ta 統帥飯店, a pacugan na sicuayanga a ngadan, avan a quma a tjamaku. 3.Cipawkan：kemasi idedet ta lizuk a kalingku a德安.
4.Tamasaydan：kemasi花蓮北濱kata南濱二街，a pacugan na sicuayanga a ngadan, avan a ngadan na cemecemel i ljavek.
5.Kenoy：kemasi idedet ta gakku a北昌國小, a pacugan na sicuayanga a ngadan, avan a vangalj a maqati a kakanen.
6.Cibalbaran：kemasi itjaikacedas ta 私立國光商工，a pacugan na sicuayanga a ngadan, avan a ngadan nua cawcau( avan a tjaljacuay ta mavacuk a cawcau imaza.)
7.ibabngan：kemasi美崙工業區, a pacugan na sicuayanga a ngadan,avan a ngadan nua cemecemel (sa maqati a kanen kata saviki.)。
8.Pazik：kemasiidedet ta 花蓮高工kata sihu na kalingku, a pacugan na sicuayanga a ngadan,avan a gadu a sakamaya ta qicaw a 鬼頭刀魚.
9.Cikep：kemasi idedet ta 美崙高爾夫球場, a pacugan na sicuayanga a ngadan,mavan a sekapalak a cinunan a katjunangan imaza.
10.Towapon：kemasi 花蓮港華東社區, a pacugan na sicuayanga a ngadan, mavan a ngadan na cawcau( inika kemeljang tua pacugan).
izuanga a vinecik tazua a sakizayazuku ka 1630 a cavilj, ka pinaljavak ta i tjaivililj kata i pasakacedas a viri ta taiwan na 西班牙, izua a tjelu a sepaljavak imaza, sa aicu a Saquiraya mavan a tucu a Sakizaya.
ka 荷蘭anan, kemikim tua king i tjaikacedas ta taiwan a 荷蘭東印度公司, sa uri vaik a sema a sividay ta ljemaveljevekan i tjaikacedas tua taiwan. natemevela a Wesslinghtaizua a king i Sakiraga（Sakizay）kata zuma a unem a qinaljan i ljemaveljevekan itjaikacedas tua taiwan.
izua a venecikan nua ciuku, venecivencik a 周鍾瑄 tua筠椰椰社 i 《諸羅縣誌》 ka 1717 a cavilj, mavananga a Sakizaya, sa pakavililj ta 加禮宛事件 ka 1878 a cavilj, qaw papungadan tua qinaljan a “歸化社”. vinecik na 胡傳 ta 《臺東州采訪冊》 ka 1894 a cavilj, izuanga a “歸化社”(mamau ta 南勢番七社), mavanga a Sakizaya.
azua a kinavadavadayan nua sakizayazuku, inika paselaw tua kazatjan nua kalingku, sa pakavililj ta 加禮宛事件, tjuruvu a cawcau a vaik a sema taimaza, kata saljinga ta kidrawdraw tua masengseng kata zinaljuman ka ripunanan, uri pinatjavat na sakizayazuku i kazatjan, sa pataqilj ta pinatjavat ta pacalivat a kazatjan tiamadju. tucu a qinaljan na sakizayazuku, izuanga a Hopo, Pazik, Sakol, Cupo’ , Kasyusyuan, Apalu, Cilakayan, Ciwidian, Kaluluwan kata Maibor.
uri kemikim a sakizayazuku tua kakudan ka 1990 a cavilj, sa izua a “papungadan ta kacalisiyan(正名運動)” ka 2004 a cavilj. qaw maqatianga ka 2007 a cavilj kata icigacu, saka masan tua sikamasansimuluq saka pitju a kacalisiyan nua taiwan.
kakukakudan
[remasudj ta vincikan | tinagiljang a remasudj ta vincikan]palisian a mitway
[remasudj ta vincikan | tinagiljang a remasudj ta vincikan]milimilingan
[remasudj ta vincikan | tinagiljang a remasudj ta vincikan]- panay
- lalimenah